Historia naszej Parafii
W latach dwudziestych XX wieku była to parafia skupiająca katolików całej zachodniej części ówczesnego powiatu noteckiego. Liczyła wówczas około 750 wiernych z czego 300 mieszkało w Krzyżu a 450 pozostałych w okolicznych miejscowościach. Przez długie lata powstania miejscowości Krzyż, usytuowanej przy skrzyżowaniu linii kolejowej z Poznania do Stargarduz linią tak zwanej Kolei Wschodniej wiodącej z Berlina do Królewca, katolicy tutejsi należeli do parafii w Wieleniu.
Jeszcze przed I wojną światową katolicy zamieszkali w Krzyżu rozpoczęli zbiórkę funduszy na budowę własnej świątyni. Później okazało się, że wielka inflacja skutecznie zniweczyła ich wysiłek.Nabożeństwa katolickie na terenie Krzyża zostały wstrzymane na początku pierwszej wojny światowej. Jednak wkrótce po tymks. Ryszard Platz proboszcz z Wielenia wznowił je jako nabożeństwa wojskowe korzystając z pomieszczeń sali należącej dohotelu Strehse. Takżeks. Teofil Józef Poprawski z Wielenia jako następca ks. R. Platza, który odszedł na proboszczado Bukówca Górnego k. Włoszakowic, kontynuował je lecz tylko w dni powszednie.
Pozawarciu Traktatu Pokojowego w Wersalu i wytyczeniu nowej granicy państwowej pomiędzy odrodzoną Polską a Niemcami na rzece Noteci katolicy z Krzyża zostali odcięci od parafii Wieleń. Wówczasopieką duszpasterską otoczył ich ksiądz Haase z Dzierżązna. Kapłan ten kontynuował istniejący porządek i miejsce sprawowania liturgii.
W 1920r. wierni z Krzyża na swe potrzeby religijne otrzymali niewielki barak usytuowany nieopodal tzw. małego dworca (Kleinbahnhof). Obiekt ten w dniu 16 września 1920 r. poświęcił wspomniany ks. Haase. Tymczasem dla Krzyża władze kościelne ustanowiły tak zwaną Kurację, która była swoistym samodzielnym rektoratem przyszłej parafii. Dlatego już 19 września 1920 r. barak ten służący za kaplicę został przekazany ks. Walterowi Genge, który po opuszczeniu parafii Wieczyna koło Pleszewa, przybył do Krzyża dla objęcia urzędu tak zwanego kuratusa czyli rektora. Nowy duszpasterz rozpoczął intensywne starania o pozyskanie większego pomieszczenia dla potrzeb sprawowania kultu Bożego i działalności duszpasterskiej. W efekcie tych działań pozyskano dawny magazyn prochowy usytuowany przy ówczesnej ulicy Jeziornej nr 53 a następnie w przeciągu miesiąca jego wnętrze przystosowano do potrzeb liturgicznych.
Obiekt ten w dniu 15 listopada 1921r.otrzymał wezwanie Najświętszego Serca Pana Jezusa i został poświęcony przez ks. Roberta Weimanna - Delegata Arcybiskupa Poznańskiego rezydującego na zamku w Tucznie. Od 1 października 1920 r.,na mocy dekretu Edwarda Kardynała Dalbora – arcybiskupa Poznańskiego i ówczesnego Prymasa odrodzonej Polski,rodząca się parafia w Krzyżu została włączona w granice powstającego Dekanatu Pilskiego.
opr. Roman Chwaliszewski
